Podatki

1. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

Podatek dochodowy od osób fizycznych oznacza świadczenie na rzecz państwa, które każda osoba fizyczna (ludzie, a nie osoba prawna) zamieszkująca stale na polskim terytorium musi uiścić. Stąd też podatek ten zobowiązani są zapłacić zarówno osoby zatrudnione jak i zatrudniające. Wysokość podatku zależy od osiąganego dochodu i wysokości odliczeń.

Formą opodatkowania jest prowadzenie karty podatkowej, ryczałtu ewidencjonowanego, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych. Z kolei przedmiotem opodatkowania są wszystkie źródła przychodów (wyjątek stanowią tzw. zwolnienia przedmiotowe tj. zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne, wychowawcze, porodowe, odszkodowania, koszty związane ze świadczeniami bhp i używaniem samochodów na potrzeby firmy) osiągnięte w danym roku podatkowym. Źródłem przychodów osób prowadzących działalność gospodarczą jest różnica, jaką uzyskują oni między kwotą ze sprzedaży wyrobów, usług i towarów a kosztami działalności. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą na własny rachunek samodzielnie obliczają i odprowadzają zaliczki do właściwego urzędu skarbowego. W przypadku zatrudnionych u kogoś osób czynności te wykonuje za nich pracodawca.

Koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (nie wliczając wymienionych w art. 23) to koszty uzyskania przychodów z określonego źródła. Odliczenia od dochodu tj. ulgi podatkowe dotyczą m.in. składek do ZUS-u, wydatków na cele rehabilitacyjne oraz mieszkaniowe, oszczędzania w kasie budowlanej, a także zmiany mieszkania spółdzielczego we własnościowe. W Urzędzie Skarbowym podatnicy zobligowani są do składania zeznań podatkowych dotyczących wysokości osiągniętego dochodu do końca kwietnia następnego roku.

Podstawą prawną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych są:

– Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2002 r. w sprawie skali podatku dochodowego od osób fizycznych oraz wysokości kwoty przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanemu – Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2002 r. w sprawie stawek karty podatkowej oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2003 r.

2. ZRYCZAŁTOWANY PODATEK DOCHODOWY OD PRZYCHODÓW OSÓB FIZYCZNYCH.

Podmiotem opodatkowania jest osoba fizyczna lub spółka cywilna osób fizycznych. Wyłączenia podmiotowe określa zał. nr 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z dnia 20 listopada 1998 i dotyczą one m.in.: prowadzących apteki, wykonujących wolne zawody, prowadzących lombardy, osoby opodatkowane w formie karty podatkowej, podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie branży, wspólnika, umowy spółki itp.

Podatnik chcąc zrzec się ryczałtu zobligowany jest złożyć pisemnie oświadczenie do właściwego Urzędu Skarbowego nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego, następnie do siedmiu dni od złożenia oświadczenia winien zawiadomić o założeniu księgi przychodów i rozchodów lub złożyć wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej.

Stawka 8,5% pobierana jest z przychodów z usług tj. z działalności wytwarzającej przedmioty z materiału powierzonego przez zamawiającego, z gastronomii z przychodów ze sprzedaży napojów zawierających powyżej 1,5% alkoholu oraz od kwoty prowizji kolportera prasy lub komisanta.

Stawka 5,5% dotyczy przychodów dla działalności wytwórczej oraz usługowej, tj. budownictwa, uzyskanej prowizji ze sprzedaży żetonów i kart magnetycznych oraz biletów komunikacji miejskiej. Stawka 3% pobierana jest z przychodów dla działalności handlowej, gastronomicznej z wyjątkiem sprzedaży alkoholowych napojów (powyżej 1,5%), z usług kin i w zakresie handlu, z usług związanych z produkcją zwierzęcą i weterynaryjną, w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców z własnych połowów (nie wliczając konserw i przetworów rybnych) a także z odsetek od przychodów ze sprzedaży całości lub części składników majątku związanego z wykonywaną działalnością (nie będących nieruchomościami).

Stawka 17% patrz zał. nr 2 ust. dot. VAT.

Stawka 20% dotyczy wolnych zawodów.

Podstawa prawna dotyczącą podatku dochodowego od przychodów osób fizycznych:

Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144 z 1998, poz. 930)

3. KARTA PODATKOWA.

Karta podatkowa to uproszczona forma rozliczania podatku dochodowego dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Przedmiotem opodatkowania może być osoba fizyczna lub spółka cywilna (wyjątek: załącznik nr 1 do rozporządzenia).

Opodatkowanie w formie karty podatkowej jest najczęściej korzystne dla prowadzenia mniejszych działalności. Nie ma konieczności prowadzenia ewidencji księgowej, rachunki wystawia się na żądanie klienta. Podatek w formie kwoty zryczałtowanej określony jest w zależności od wielkości miejscowości, w której wykonywana jest działalność, od rodzaju działalności oraz ilości osób zatrudnionych. Podatnik będący na karcie podatkowej zostaje płatnikiem podatku PTU, stąd musi prowadzić ewidencję sprzedaży i zakupu VAT, a także zainstalować kasę lub drukarkę fiskalną. Podatnik składa właściwemu urzędowi skarbowemu wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej według ustalonego wzoru. Karta podatkowa zapewnia uproszczoną księgowość, stały zryczałtowany podatek oraz możliwość zatrudnienia nawet kilku pracowników ( w zależności od branży). Wadą tej formy opodatkowania jest niewątpliwie fakt przestrzegania limitów zatrudnienia, konieczność płacenia podatku zryczałtowanego nawet w przypadku poniesienia.

Warunkiem prowadzenia karty podatkowej jest złożenie wniosku w Urzędzie Skarbowym. Podatnik nie może wykonywać innej, niż przedstawiona poniżej, działalności pozarolniczej. Również małżonek zobligowany jest do tego, by nie prowadzić działalności gospodarczej w tym samym zakresie.

Na zasadzie karty podatkowej mogą opodatkować się osoby, które prowadzą poniższą działalność: *

usługową lub wytwórczo-usługową;
usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%;
usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi;
gastronomiczną, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%;
rolnicy równocześnie prowadzący gospodarstwo rolne -w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu -w zakresie usług rozrywkowych;
w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%;
w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego;
w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych;
w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi -w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.

Na wysokość miesięcznej stawki wpływ mają: rodzaj wykonywanej działalności, liczba mieszkańców miejsca, w którym prowadzona jest firma oraz wielkość zatrudnienia.

Podstawą prawną dotyczącą karty podatkowej jest:

Ustawa z dnia 20.11.1998 o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

4. PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG ORAZ PODATEK AKCYZOWY.

Podatek od towarów i usług jest głównym źródłem dochodów budżetu, a płaci się go wyłącznie od wartości dodanej (stąd pochodzi jego nazwa w języku angielskim i w Polsce skrót – V alue A dded T ax).

Przedsiębiorcy sprzedający, importujący eksportujący towar, a także świadczący odpłatnie usługi na terytorium Polski są podatnikami. Część z nich zwolniona jest z obowiązku podatkowego (tj. prowadzący kartę podatkową oraz przedsiębiorcy mający w poprzednim roku mniejsze przychody niż 80 000 złotych), natomiast reszta podatników sama oblicza i wpłaca do właściwego urzędu skarbowego wyliczony podatek VAT.

Podatek ten wpłaca się w wysokości różnicy pomiędzy VAT otrzymanym od klientów kupujących towary i usługi (podatek należny) a VAT zapłaconym w cenie kupowanych towarów i usług (tzw. podatek naliczony). Miesięczne kwoty VAT wpłacane do urzędu skarbowego właściwego dla siedziby podatnika obliczane są jako różnica między podatkiem należnym a podatkiem naliczonym.

W Polsce wyróżniamy trzy stawki VAT: 0, 7 i 22% podstawy opodatkowania. Stawkę 0% stosuje się w eksporcie towarów i usług a także przejściowo dla niektórych wyrobów, których wykaz ogłasza Minister Finansów. Podatek 7% (tzw. stawka obniżona) obejmuje tylko niektóre towary i usługi, które są opublikowane w załączniku do ustawy. Lista ta obejmuje m.in. ochronę zdrowia, towary dla dzieci, towary żywnościowe. Natomiast stawka 22% jest podstawową powszechnie stosowaną.

Podatek akcyzowy odprowadzają producenci lub importerzy tzw. wyrobów akcyzowych, jak na przykład samochody osobowe, sprzęt elektroniczny, wyroby alkoholowe, tytoniowe kosmetyczne, samochody osobowe. Przed wprowadzeniem do obrotu niektóre z tych wyrobów muszą zostać oznaczone znakami skarbowymi akcyzy tzn. banderolą bądź pieczęcią. Celem wprowadzenia stawek celnych, które publikowane są w taryfie celnej, jest ochrona interesów producentów krajowych.

Podstawą prawną dotyczącą podatku VAT i akcyzowego są:

Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kas rejestrujących
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 października 2002 r. w sprawie określenia kwoty uprawniającej do zwolnienia od podatku od towarów i usług

* por. http://firma.onet.pl/2,1103185,poradnik.html

Podziel się: